REFUNDOWANA REHABILITACJA DLA OSÓB Z MÓZGOWYM PORAŻENIEM DZIECIĘCYM

W przypadkach osób z m.p.dz. ćwiczenia fizyczne niezbędne są w każdym wieku. Ważne jest to nie tylko ze względu na uczenie się nowych funkcji ruchowych, ale również dla utrzymania osiągniętej sprawności fizycznej, siły mięśniowej oraz tolerancji wysiłkowej.

W ostatnich latach pojawiło się wiele nowoczesnych technologii, dzięki którym zarówno terapia dzieci jak i osób dorosłych z m.p.dz. może być skuteczniejsza i jednocześnie urozmaicona. Wśród tych terapii znaczące miejsce zajmują ćwiczenia przy pomocy szkieletów zewnętrznych oraz ćwiczenia wykorzystujące biologiczne sprzężenie zwrotne (biofeedback) przy użyciu wirtualnej rzeczywistości.

Egzoszkielet.

EksoGT™ to bioniczny szkielet zewnętrzny, który pomaga osobom z niedowładem lub porażeniem kończyn dolnych wstać i chodzić w sposób zbliżony do naturalnego. Przy pomocy szkieletu zewnętrznego pacjentowi zapewnia się precyzyjny i powtarzalny wzorzec chodu, co jest trudne podczas tradycyjnych ćwiczeń chodu. Dzięki ćwiczeniom z wykorzystaniem egzoszkieletu wyzwalane są wielosynaptyczne odruchy nerwowe również w obrębie porażonych kończyn. W czasie ćwiczeń pacjent jest zabezpieczony przed upadkiem. Ćwiczenia są programowane indywidualnie dla każdego pacjenta i odbywają się zawsze w asyście terapeuty.

Ćwiczenia wykorzystujące biologiczne sprzężenie zwrotne (biofeedback) przy użyciu wirtualnej rzeczywistości.

Zgodnie z zaleceniami Międzynarodowego Towarzystwa Rehabilitacji Wirtualnej (International Society for Virtual Rehabilitation) terapia wykorzystująca wirtualną rzeczywistość powinna być wdrażana do rehabilitacji pacjentów ze schorzeniami neurologicznymi, w tym u osób z m.p.dz. Podczas ćwiczeń z wykorzystaniem specjalnych programów komputerowych na monitorach wyświetlane są określone zadania do wykonania. Wykorzystując dodatkowe informacje m.in. wzrokowe i słuchowe pacjent może w tym samym czasie obserwować i świadomie korygować dokładność wykonywanego przez siebie ćwiczenia.

Terapia prowadzona w warunkach wirtualnej rzeczywistości poprzez mechanizmy biologicznego sprzężenia zwrotnego pozwala na łączenie funkcji motorycznych z funkcjami poznawczymi. Zmusza to do myślenia abstrakcyjnego, odpowiedniego rozwiązywania zadań oraz zapamiętywania.  Dzięki temu dochodzi do pobudzenia korzystnych procesów neurofizjologicznych na poziomie ośrodkowego układu nerwowego związanych z plastycznością mózgu. Poziom trudności ćwiczeń dobiera się indywidualnie w zależności od możliwości poznawczych i funkcjonalnych danej osoby.

Ćwiczenia wykorzystujące biologiczne sprzężenie zwrotne przy użyciu wirtualnej rzeczywistości stosuje się do nauki chodu jak również do doskonalenia kontroli posturalnej, równowagi oraz koordynacji ruchowej całego ciała. Pomocne w tym są nowoczesne, ruchome bieżnie jak również  platformy stabilometryczne.

Diagnostyka

Rehabilitacja ruchowa osób z m.p.dz. musi być poprzedzona odpowiednią diagnostyką. Powinna to być przede wszystkim dokładna diagnostyka funkcjonalna przeprowadzona przez terapeutę specjalizującego się w leczeniu osób z m.p.dz. W diagnostyce należy również wykorzystywać nowoczesne technologie. Należą do nich m.in. komputerowa, trójpłaszczyznowa analiza ruchu całego ciała, ocena chodu na bieżni ruchomej oraz ocena kontroli posturalnej przeprowadzana na platformach stabilometrycznych.

O PROGRAMIE BADAWCZYM

Propozycja dotyczy uczestnictwa pacjenta w programie badawczym, który jest realizowany przez Gliwickie Centrum Rehabilitacji X-REHAB, Wydziały Fizjoterapii i Wychowania Fizycznego Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach oraz Ortopedyczno-Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im W. Degi w Poznaniu, we współpracy z klinikami dziecięcymi i ośrodkami rehabilitacyjnymi z całego kraju.

Pacjent zakwalifikowany do programu badawczego uczestniczy w 6-tygodniowej terapii, której celem jest reedukacja chodu z wykorzystaniem egzoszkieletu i bieżni ruchomej oraz reedukacja kontroli posturalnej, równowagi ciała i koordynacji ruchowej z wykorzystaniem nowoczesnych urządzeń wyposażonych w wirtualną rzeczywistość.

Ćwiczenia prowadzone są od poniedziałku do piątku w cyklach trzytygodniowych (3 tygodnie terapii, a następnie 2 tygodnie przerwy). Terapia jest poprzedzona szczegółową diagnostyką funkcjonalną przeprowadzoną przez terapeutę specjalizującego się w usprawnianiu osób z m.p.dz. Przeprowadzona jest również analiza chodu i kontroli posturalnej. Badania są wykonane czterokrotnie: przed rozpoczęciem terapii, bezpośrednio po zakończeniu terapii, 3 miesiące po zakończeniu oraz 6 miesięcy po zakończeniu terapii.

KRYTERIA UDZIAŁU W PROGRAMIE BADAWCZYM

Diagnostyka oraz terapia prowadzone w programie badawczym są bezpłatne.

W badaniu mogą wziąć udział dzieci oraz osoby dorosłe (do 25 r.ż.) ze stwierdzonym mózgowym porażeniem dziecięcym, u których:

• występuje umiejętność samodzielnego chodzenia lub chodzenia z pomocą (przejście co najmniej 4-5 metrów samodzielnie, z balkonikiem, o kulach lub z przytrzymaniem za jedną rękę przez osobę towarzyszącą),
• występuje brak przeciwwskazań ze strony narządu ruchu lub innych układów do przeprowadzenia treningu chodu z zastosowaniem egzoszkieletu,
• okres od podania toksyny botulinowej wynosi co najmniej 6 miesięcy
  
• występuje umiejętność współpracy z terapeutą (spełnianie poleceń),
• podpisana została pisemna zgoda na udział w badaniu, a w przypadkach dzieci zgoda rodziców lub opiekunów.
• w przypadku osób po leczeniu operacyjnym – okres „karencji” uzależniony jest od rodzaju przeprowadzonego zabiegu

Przeciwwskazaniami do przeprowadzenia terapii w ramach programu badawczego jest występowanie:

• przykurczy w stawach kolanowych powyżej 20 stopni,
• znacznych deformacji stóp,
• zaawansowanej osteoporozy,
• padaczki lekoopornej,
• uszkodzenia skóry w okolicach tułowia i kończyn dolnych,
• przeciwwskazań kardiologicznych do treningu chodu.